ترنم قرآن

پیوند میان قرآن و اهل بیت علیهم‌السلام، پیوند میان نور و بینایى است، نور وحى در ذات خود روشن و روشنگر است اما بهره‌گیرى از آن نیازمند چشمانى بینا و نافذ است. همراهى اهل بیت با قرآن در حدیث ثقلین تاکید و تأییدى است از سوى پیام‌آور وحى بر این رابطه وثیق و مستحکم و این رابطه وثیق میان قرآن و اهل بیت با اشاره و خواست صاحب وحى یعنى بارى تعالى بوده است. این مطلب نشانگر جایگاه ائمه و مکتب تفسیرى آنان در رابطه با قرآن دارد.
این مهم در آیات فراوانى از قرآن مورد اشاره واقع شده و بسیارى از آیات در شأن و منزلت آنان نازل شده و یا دست کم مصداق روشن، آنها هستند که خود یکى از مباحث شایسته تحقیق و بررسى است.
امیرمؤمنان على علیه السلام در خطبه‌118 که در شهر مدینه ایراد شده، به معرفى اهل بیت رسول خدا
پرداخته و در تبیین جایگاه آنان مطالبى را فرموده‌اند از جمله :فیهم کرائم القرآن و هم کنوز الرحمن ان نطقوا صدقوا و إن صمتوا لم یسبقوا!
درباره اهل بیت پیامبر صلى الله علیه و آله و سلم آیات کریمه قرآن نازل شده، آنان گنجینه‌هاى علوم خداوند رحمانند، اگر سخن گویند راست گویند و اگر سکوت کنند بر‌آنان پیشى نجویند.
آن حضرت در خطبه 87 در مقام تبیین جایگاه ائمه در قرآن، خطاب به مردم کوفه می‌فرماید:
فاین تذهبون و انّى تؤفکون و الاعلام قائمة … و کیف تعمهون و بینکم عترة‌نبیکم و هم ازمّة الحق و اعلام الدین و ألسنة الصدق فانزلوهم باحسن منازل القرآن.
مردم کجا می‌روید؟ چرا از حق منحرف می‌شوید؟ پرچم‌هاى حق بر جاست چرا سرگردانید در حالی که عترت پیامبر شما در میان شماست. آنها زمامداران حق و یقینند پیشوایان دین و زبان های …
راستگویانند، پس باید در بهترین منازل قرآن جایشان دهید….
در این فراز، خاندان رسالت، عِدل و همراه با قرآن معرفى شده و بالاترین جایگاه و منزلت قرآن برای
آنها در نظر گرفته شده است.

حضرت علی (علیه السلام) در خطبه 109 نهج البلاغه ضمن تاکید به آموختن قرآن، به جایگاه و منزلت این کتاب آسمانی اشاره کرده و می فرماید:
وَ تَعَلَّمُوا الْقُرْآنَ فَإِنَّهُ أَحْسَنُ الْحَدِيثِ- وَ تَفَقَّهُوا فِيهِ فَإِنَّهُ رَبِيعُ الْقُلُوبِ- وَ اسْتَشْفُوا بِنُورِهِ فَإِنَّهُ شِفَاءُ الصُّدُورِ- وَ أَحْسِنُوا تِلَاوَتَهُ فَإِنَّهُ أَنْفَعُ الْقَصَصِ-(شرح ‏نهج‏ البلاغة (ابن ‏أبي‏ الحديد) ج ۷، خطبه 109 ، ص 221)
و قرآن را بياموزيد، كه بهترين گفتار است، و آن را نيك بفهميد كه بهار دل‏هاست. از نور آن شفا و بهبودى خواهيد كه شفاى سينه‏هاى بيمار است، و قرآن را نيكو تلاوت كنيد كه سود بخش‏ترين داستان‏هاست. (ترجمه نهج البلاغه (دشتی)، ص 211)
همچنین در خطبه ۱۷۷ نهج البلاغه، قرآن را اینگونه توصیف می فرماید:
وَ اعْلَمُوا أَنَّ هَذَا الْقُرْآنَ هُوَ النَّاصِحُ الَّذِي لَا يَغُشُّ- وَ الْهَادِي الَّذِي لَا يُضِلُّ وَ الْمُحَدِّثُ الَّذِي لَا يَكْذِبُ- وَ مَا جَالَسَ هَذَا الْقُرْآنَ أَحَدٌ إِلَّا قَامَ عَنْهُ بِزِيَادَةٍ أَوْ نُقْصَانٍ- زِيَادَةٍ فِي هُدًى أَوْ نُقْصَانٍ مِنْ عَمًى- وَ اعْلَمُوا أَنَّهُ لَيْسَ عَلَى أَحَدٍ بَعْدَ الْقُرْآنِ مِنْ فَاقَةٍ- وَ لَا لِأَحَدٍ قَبْلَ الْقُرْآنِ مِنْ غِنًى- فَاسْتَشْفُوهُ مِنْ أَدْوَائِكُمْ- وَ اسْتَعِينُوا بِهِ عَلَى لَأْوَائِكُمْ- فَإِنَّ فِيهِ شِفَاءً مِنْ أَكْبَرِ الدَّاءِ- وَ هُوَ الْكُفْرُ وَ النِّفَاقُ وَ الْغَيُّ وَ الضَّلَالُ- فَاسْأَلُوا اللَّهَ بِهِ وَ تَوَجَّهُوا إِلَيْهِ بِحُبِّهِ(شرح ‏نهج‏ البلاغة (ابن ‏أبي‏ الحديد)، خطبه 177 ج 10، ص .19)
آگاه باشيد همانا اين قرآن پند دهنده‏اى است كه نمى‏فريبد، و هدايت كننده‏اى است كه گمراه نمى‏سازد، و سخنگويى است كه هرگز دروغ نمى‏گويد. كسى با قرآن همنشين نشد مگر آن كه بر او افزود يا از او كاست، در هدايت او افزود و از كور دلى و گمراهى‏اش كاست. آگاه باشيد كسى با داشتن قرآن، نيازى ندارد و بدون قرآن بى نياز نخواهد بود. پس درمان خود را از قرآن بخواهيد، و در سختى‏ها از قرآن يارى بطلبيد، كه در قرآن درمان بزرگ‏ترين بيمارى‏ها يعنى كفر و نفاق و سركشى و گمراهى است، پس به وسيله قرآن خواسته‏هاى خود را از خدا بخواهيد، و با دوستى قرآن به خدا روى آوريد.( ترجمه‏نهج‏البلاغه(دشتى)، ص 334 - 335)
آن حضرت در خطبه ۱۵۷ نهج البلاغه، به جامعيت قرآن كريم اشاره كرده و مي فرمايد:
«ألا إن فیه علم ما یأتی، و الحدیث عن الماضی، و دواء دائکم، و نظم ما بینکم»(نهج البلاغه، خطبه 157، ترجمه مصطفی زمانی، ص 371 – 372، چاپ دوم 1372، ناشر: مؤسسه انتشارات نبوی – قم.)
آگاه باشید که در قرآن اطلاعات از حوادث آینده، داستان هايی از گذشته، درمان دردها و نظم جامعه ی شماست.